Ailelerin kimi çocuk-erkil kimi ebeveyn-erkil. Arada hep çocuklar kalıyor ve yanlış yaptıklarında onlar sorumlu tutuluyor. Peki bunu önlemek için neler yapılmalı?
Ailenin en değerli bireyi çocuğa, ebeveynler bazen gereğinden fazla imtiyazlar vererek, bazen de çocuğun sahip olması gereken haklara kısıtlamalar getirerek, (en değerli) olan varlıklarını problemli bireyler haline dönüştürürler. Çocuğun özgürlük sınırlarını belirleyen en nihayetinde ebeveyndir. İpler sizin elinizdeyken doğru olmayan müdahaleler gerçekleştirerek ipleri çocuğun eline verdiğiniz durumda, problem sizin yaptığınız yanlışlar değil de çocuğunuzun yaptığı yanlışlar olarak nitelenir.
Peki bunu önlemek amaçlı neler yapabilir; işte size önerilerimiz.
Ona fırsat verin. Size sürekli ve çok fazla şey anlatmak istiyor olabilir. Siz onu dinleyerek vakit kaybı yaşıyor olduğunuzu düşünebilirsiniz fakat unutmayın onun vakti daha değerli.
Onun fikirlerine önem verin. Onun ürettiği fikirlerin dikkate alınıp üzerinde konuşulduğunu gördüğü takdirde fikir üretiminde kendine olan güveni gelişecektir. İlk zamanlar olmayabilir fakat zamanla kaliteli fikirler ve kaliteli çözümler hem hoşunuza gidecek hem de işinizi kolaylaştıracaktır.
Onu başkaları ile kıyaslamayın. Çocuğunuzun ortaya koyduğu sonuçlar, olumlu ya da olumsuz fark etmez, onun bireysel ürünleri olduğu için kimse ile kıyaslamadan kabullenmek öz saygısını kuvvetlendirecektir.
Onu kendisi olduğu için sevin. Çocuğunuzu ulaştığı başarılı sonuçlardan, kazandığı ödüllerden dolayı sevdiğinizi hissetmesine neden olup, başarısız sonuçlanan durumlarda sevginizin azalmasını hissetmesi çocuğun başarısızlığının devamına neden olduğu gibi kendi özbenlik gelişimini de olumsuz etkileyecektir.
Kendi kararlarını kendisinin vermesine izin verin. Seçimlerini kendi yapması çocuğun karar mekanizmasını geliştirecek, kendisine ve fikirlerine saygı duyulduğunu hissedecektir. Zamanla kendisi için verdiği kararların daha doğru olduğunu göreceksiniz.
Onun bakış açısını geliştirmede destek olun. Durumlar karşısında çocuğunuzun geliştirdiği alternatif çözümlerden yola çıkarak, farklı pencerelerden görebilme yetisini geliştirmelisiniz. Bu şekilde doğru sonuca daha kısa yoldan gidebilecektir.
Yaptığı yanlışlara verilen tepki oldukça önemlidir. Yapılan yanlışı olgun bir tavır ile karşılamak ve onun da bu durum karşında olgun tavır sergilemesini desteklemek gerekir. Yaptığı yanlış, çocuğun bir daha girişimde bulunmasını engellemeyecek olmalı ve güveninin kırılmasına neden olacak düzeye getirilmemelidir. Aynı zamanda doğru olanı söylemektense, doğruyu onun bulmasını sağlamalısınız.
Onun uygun olduğu ortamlarda bulunmasına zemin hazırlayın. Ne kadar zeki olursa olsun sonuçta çocuk, her zaman yapması gereken doğruların, kendisine kazanç sağlayacak ortamların ayrımında olmayabilir. Burada ebeveyn desteği gerekli, fakat çocuğa bunları diretmeden cazip hale getirerek sunulması, onun gönüllü olarak davranması verimi arttıracaktır.
Bu maddelere pek çok madde daha eklenebilir ancak burada önemli olan madde sayısı değil hangilerinin sizin çocuğunuza uyarlanıp, uygulanabileceğidir, bu sizin vereceğiniz karar.
Pınar Yenisu
