Martı’ya ilk yazdığım sanatsal yazının üzerinden 12 koskoca yıl geçmiş. Tebrikler Martı. Siz benden yine bir sanatsal yazı beklerken ben ‘‘Mitokondri’’ hakkında yazmak istedim. ‘Bu konu da nereden çıktı Feza Hanım?’ diyebileceğinizi tahmin ediyorum; ama yazımın sonunda sizlere nedenini açıklayacağım.
Hücrelerimizin içerisinde bulunan enerji merkezi Mitokondridir. Gün boyunca vücudumuzun ihtiyaç duyduğu kimyasal enerjiyi üretir. Son yıllarda bilim dünyasında bazı durumlarda yaşlanma karşıtı olabileceği de bilim adamları tarafından araştırılmakta.
Amacım sizlere tıbbi bir yazı yazmak tabii ki değil. Zaten buna ne tahsilim ne de bilgim yetmez. Sadece mitokondrinin her hücremizde olduğunu, annelerimizden bize geçtiğini ve bunun ne şahane bir şey olduğunu, yani duygusal tarafını vurgulamak istedim. Enerji gerektiren her eylem, her nefes alışımız, kalbimizin her atışı kısacası enerji santralimiz annelerimizden bize geçen o sihirli mitokondri ile mümkün.
Annemiz hayatta olsa da olmasa da hayatımız boyu bizim enerji kaynağımız ‘‘0’’. Annelerimizin bize hediye ettiği o muhteşem enerji kaynağı, annemiz vefat etmiş bile olsa biz var oldukça enerji vermeye devam ediyor. Bunu düşünmek bile eminim içimizi ısıtıyor ve annemizin hep bizimle birlikte olduğu hissi bizi yaşama daha çok bağlıyor.
Biz farkında olmadan annelerimizi gizli bir şifre gibi her hücremizin içinde taşırız. Her kadın mitokondrisini çocuğuna armağan eder, dolayısıyla hayat enerjisi anneden çocuğuna geçer. İnsanlık tarihi araştırması yapıldığında, Antropologlar ve bilim adamları o yüzden erkeğe değil kadına bakarlar. Araştırmalar sonucunda Homosapiens denilen modern insanın ilk olarak Doğu Afrika’da yaşadığı Mitokondrik Havva Ana ‘‘Naya’’ adlı bir kadından kaynaklanan genlerin yüzbinlerce kuşak önceden anneden çocuğuna geçtiği tespit edilmiş, böylece yüz bin yıl evvel Afrika’dan beş kıtaya nasıl yayıldığını bu şekilde açıklarlar.
Doğrusu mitokondrinin bilimsel yönünden ziyade duygusal yönü bu günlerde beni son derece cezbetti; zira anneanne olacağımı öğrendim!
Bu haber beni tabii çok mutlu etti. Bu ne müthiş bir olaydır; enerjimi hediye ettiğim kızım, şimdi enerjisini çocuğuna hediye edecek. Bu müthiş olayı sanatla bütünleştirmek istedim; annem, ben, kızım ve bebeği olarak dört nesli temsil eden bu resmi yaptım ve kızıma hediye ettim. Resmin ismi ‘‘Mitokondri!’’
Feza Aktan
