Suçluluk duygusu, kişilerin ailesel ve toplumsal değer yargıları ya da dinsel kuralları çiğnediklerini düşünmeleri sonucu, bilinçli ya da bilinçsiz olarak kapıldıkları ve kendileriyle ilgili değer yargılarını çok olumsuz yönde sarsan derin bir duygudur ve cinsel sorunların nedenleri arasında da en üst sıralarda yer alır. Peki, suçluluk duygularının ardında ne yatıyor? Suçluluk duygusu ne gibi cinsel sorunlara yol açıyor? Suçluluk duygusuyla nasıl başa çıkılabilir?
Sağlıklı ve mutlu, başarılı ve doyurucu bir cinsel yaşamın önüne dikilen en büyük engellerden biri suçluluk duygusu ve aşırı bir utangaçlıktır. Cinsel konularda rahat olamayan aşırı sıkılgan kişiler heyecanlarını kontrol altında tuttukları için gerçek cinsel doyuma ulaşamazlar. Eşlerden her ikisinin de büyük bir sıkıntıyla sabahı bekledikleri başarısız gerdek geceleri, cinselliğin baskı altında tutulduğu toplumlarda sık rastlanan bir durumdur.
Ayıp, Yasak ve Günah Kavramları Cinselliğin Düşmanıdır
Çoğu zaman cinsel işlevsizliğin kökeninde suçluluk duygusu yatıyor. Kadın ya da erkeğin gerek hayali gerekse gerçek bütün cinsel eylemlerinde derin bir suçluluk duygusunun etkisi olabilir ve bu yüzden, boşalma veya orgazma ulaşsalar bile gerçek bir ruhsal ve bedensel doyumdan uzak kalırlar.
Suçluluk duygusu yanlış bir şeyler yaptığını düşünen kişinin kendini affedememesinden kaynaklanır. Burada önemli olan, kişinin yanlış yaptığına dair inancı ve bu inanca eşlik eden olumsuz duygularıdır. Yanlışın kişiye veya yakınlarına olumsuz etkisinin olmuş veya olmamış oluşu hiç önemli değildir.
Yani geçmişin gerçekleri değil, bunların bizim için ne ifade ettiği, hayatımızı şekillendirmektedir. Kişi yanlış bir şeyler yaptığını düşündüğü için kendini suçlar, kendini affedemez, bu tecrübeyi geçmişte bırakıp hayatına devam edemez, bilinçdışı olarak sağlıklı ve mutlu bir cinselliği hak etmediğini düşünür ve kendi kendini cezalandırmak ister. İşte kişinin kendisini cezalandırmasının en kolay yollarından biri cinsel bir sorun yaşamaktır. Çünkü hep geçmişi yaşayan kişi, yavaş yavaş çöker. Kendini sık sık suçlu hisseden kişilerde; kendine güvensizlik, mükemmeliyetçilik, kızgınlık duygularını atamama, affedememe, depresif ruh hali, endişe, korku ve kaygı halleri, daima kontrollü olma ihtiyacı gibi özellikler görülür. Bu nedenle suçluluk duygusunun nedenleri kişinin olumsuz çocukluk ve ilk gençlik deneylerinde aranmalıdır. Bazı çocuklar, hiç bir bedensel temasın hoş görülmediği bir atmosfer içinde yetiştirilmiştir. Anneler ya da babalar, kendi iç yasak ve koşullanmalarından ötürü, çocuklarını yeteri kadar sevip okşamaktan kaçınmışlardır; bu da çocukta fiziksel temasa karşı bir utanma ve ürkeklik yaratmıştır. Bu tür anne ve babalar, çoğu zaman, çocuğun cinsel organıyla oynamasına da izin vermemişler, onu mastürbasyon yaparken yakaladıklarında hakaret etmişler, cezalandırmışlardır. Bunun, çocuğun iç dünyasında, cinsellikle ayıp yasak ve günah düşüncesinin birleşmesine yol açması kaçınılmazdır.
Suçluluk Duygusunu Nasıl Yenebiliriz?
Suçluluk duygusunu yenebilmek için aşağıdaki önerilere uyulmasında fayda var.
-Güvendiğiniz bir yakınız ve dostunuzla veya bir cinsel terapistle, yaptığınıza inandığınız hatayı paylaşın. Hatanızı paylaştığınızda yaptığınızın o kadar da korkunç bir şey olmadığını fark edebilirsiniz.
-Geçmişi geçmişte bırakın, kabullenin ve anın tadını çıkarmaya bakın. Geçmişe her ne yaşadıysanız yaşadınız, geçmişi geri getiremezsiniz ama kendinizi affedebilirsiniz. Çünkü geçmiş ya da gelecek yoktur, sonsuz bir şimdi vardır.
-Başlamak için en uygun zamanı beklerseniz hiç başlamayabilirsiniz, şimdi başlayın, şu anda bulunduğunuz yerden, elinizdekilerle başlayın.
-Depresyonunuz varsa bu sorunu çözmek için bir uzmana başvurun.
-Mükemmeliyetçilik ve daima kontrollü olma ihtiyacı, suçluluk duygusunu yenebilmenizin önünde duran en önemli engellerden biridir, rahat olun ve elinizden geleni yaptıktan sonra her şeyi oluruna bırakın.
-Çocukluk ve gençlik anılarınızı yazın, böylece neden kendinizi suçlu hissettiğinizi keşfedebilirsiniz. Geçmişe, geleceğe ışık tutsun diye bakın. Sebebi bulduğunuzda; “Kendimi neden affedemiyorum?”, “Kendimi affedebilmek için ne yapmalıyım?”, “Kendimi suçlu hissetmek benim için ne gibi bir amaca hizmet ediyor?” veya “Suçluluk bana ne kazandırıyor?” gibi soruları kendinize sorun ve kendi kendinize bir analiz yapın, işe yarayacaktır. Çünkü geleceğinizi yaşayabilmek için, öncelikle geçmişinizi bırakıp gitmesine izin vermelisiniz.
-İnsanlar hata yaparak öğrenirler, suçluluk duygunuzun sebebi her ne olursa olsun, o tecrübenin size ne öğrettiğini çıkartmaya çalışın.
-Suçluluk duygusundan kurtulmak bir anda mümkün değildir, bir süreç meselesidir, acele etmeyin. En iyi şeyler, arkanızda değil, her zaman önünüzdedir.
-Suçluluk duygusundan kurtulduğunuzda nasıl bir cinsel yaşamınızın olacağını, neler hissedeceğinizi hayal etmeye çalışın.
-Hayatı seviyorsanız, zamanı boşa harcamayın, çünkü zaman hayatın kendisidir.
Psikoterapist Dr. Cem KEÇE
