Ayşe Ünlü, asıl mesleği mimarlık olan ve 2011’de Türkiye’nin Kadın Girişimcisi yarışmasında oyuncak sektöründe gelecek vaat eden kadın girişimcilerden… Ahşap oyuncak tasarlamanın tanınır bir marka haline dönüşmeye başlamasının sırları, bu girişimcilik öyküsünde…
Kısaca kendinizden bahseder misiniz?
1965 yılında Antalya’da doğdum. Hayalim, ailemin de isteği ile tıp eğitimi almaktı. 1983’te Ankara ODTÜ Matematik bölümünü kazandım, hazırlık okurken mimarlık beni etkiledi. Tekrar sınava girerek Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık bölümünü kazandım.1989’da mezun oldum. 1990-1995 arası Nurol Tarabya Evlerinde mimar olarak görev yaptım.
Koleksiyon Mobilya’da kısa süreli toplu pazarlamada çalıştıktan sonra, eşimle birlikte 1996 yılında Eray Mimarlık Ve Dekorasyon şirketimizi kurduk. Yedikule Altınkapı Restorasyon, Cem Uzan(Yeniköy yalısı), Hülya Avşar(Nurol Evi),Erdal Özyağcılar (Kuruçeşme),W Otel (Akaretler Ahşap İşleri) v.b. projelerimiz gerçekleşirken, kızım Deniz ve oğullarım İsmail ve Demir’in arkasından, onları da çok ilgilendiren ahşap oyuncaklar tasarlamaya ve üretmeye başladım :)
2011 yılı Türkiye’nin Kadın Girişimcisi yarışmasında 5600 kişi içinden oyuncak sektöründe gelecek vaat eden kadın olarak ilk beş binin içindeydim ve “Bireysel Koçluk” eğitimini aldım.
Goldman Sachs ve Hüsnü Özyeğin “10.000 Women” girişimci kadın programını oyuncak sektöründe iş planımı yaparak tamamladım ve şimdi de koçluk hizmeti olarak çalışmalarımız devam ediyor.
Antalya lise yıllarımda atletizmde 400 engelli Türkiye birinciliklerim var. Her zaman hedef odaklı yaşamışımdır. 1997 Engelliler Spor Federasyonu Sosyal İşler Başkanlığı, Görme Engelliler Federasyon Başkanlığı Ve Beşiktaş Engelliler Spor Klübü kurucusuyum.
Kendi işinizi yapmaya nasıl karar verdiniz? Bunu yapmaya karar verirken kimden destek aldınız?
Çocukları ve oyuncakları çok seviyorum. İki yıl önce üç yaşındaki çocuğumuza yüzde yüz doğal oyuncak almak istedik. Neredeyse bütün oyuncakçıları dolaştık. O günlerde haberlerde sürekli Çin mallarının sağlığa zararlı olduğundan bahsediliyordu. Bir gün, alışveriş merkezindeki bir kasiyere, ‘Çin malı olmayan oyuncaklarınız ne tarafta?’ diye sorduk. O da, ‘Çin malı olmayan oyuncak yok ki…’ dedi. O gün ofise dönüp, kıl testereyle bir tane oyuncak yaptık. Ardından, bir buçuk sene boyunca, ‘Bu konuda ne yapabiliriz?’ diye düşündük. Sonunda bulduk. Ahşaptan tamamen doğal maddeler içeren puzzle oyuncaklar üretecektik. Bu konuda eşim ve ortağım Ersin Ünlü’nün maksimum desteği olmuştur.
Yine oyuncak sektöründe başarılı iş kadını ve ‘Leonardini’ adıyla mağazalar zincirlerinin kurucusu olan Cemile Tankurt Şenulubaş, benim bu konuda büyük düşünmemi sağlamıştır. 21 kişilik ekibim, dışarıdan mevsimlik çalışma arkadaşlarım ve yakın çevremin desteğini hep görüyorum.
Ne üzerine bir iş yapıyorsunuz? Başka iş fikirleri varken neden bu işi yapmaya karar verdiniz?
İş fikri “OYUNCAK” sektöründe ve sektör dünya çapında 55 milyar ABD doları ile çok büyük bir pazar oluşturmaktadır. Gün geçtikçe bu pazar daha da büyümektedir. Dünya üzerinde ana üreticinin Çin ve Hong Kong, ana alıcının da ABD olduğu bilinmekte…
Türkiye oyuncak sektörü neredeyse tamamen ithalata bağlıdır.
Unique Wooden Puzzle Toys markamızla, CNS ve kendi bulduğumuz yöntemlerle geleneksel ahşap oyuncakları Türkiye’de ilk kez seri imalatını gerçekleştirip, paketleyerek sektörün önde gelen oyuncak mağaza zincirlerine ürün sağlamaktayız.
Ormanlarımızda hammadde (kereste) fazlalığı, eğitime yönelik, ahşap oyuncağa ebeveynlerin verdiği önemin olumlu yönde değişimi, markalı oyuncak satışlarında ithal edilen Çin oyuncaklara sıkı kalite yönetmelikleri sebebi ile ithalatın zorlaşması, oyuncak güvenliğine dikkat edilmesi gibi sebeplerle Avrupalı için ülkemizin cazip hale geldiğini gözlemledik.
Mimarlık ve mühendislik Eğitimi sonrası tasarım, uygulama ve ahşap üzerine bilgi birikimlerimiz, imalatı teknoloji ile birleşme becerilerimiz ile imalat maliyetlerini Avrupa ve Çin’ den daha ucuza üretebilmeteyiz. Avrupa pazarına kısa sürede ulaştırabiliyoruz. Şu anda Avrupa, Rusya ve Amerika ile ciddi bağlantılar yapıyoruz.
Bu işi yaparken ne tip sıkıntılarla karşılaştınız ve bunları nasıl aştınız? Sizce kendi işinizi kurarken nelere dikkat etmek gerekiyor? Hangi konularda bilgi sahibi olmak gerekiyor?
Doğru işi planı yapmamda Goldman Sachs ve Hüsnü Özyeğin 10.000 Women girişimci kadın programı eğitmenlerinden ve sektörün duayenlerinden dersler aldık ve halen ayda bir tüm desteklerini vermekteler ve herşey sosyal sorumluluk projesi olarak ücretsiz… Sermaye erişimi de eğitim konularımızın içindeydi. Maalesef büyük zincir mağazalar ve kitapevleri, konsinye ve uzun vadeli ödemelere alışmışlar. Oyuncaklarımız unifree ve opus ile havaalanı dış hatlarda satışlarından memnun kalınca, ihracat bizim için öncelikli oldu iç piyasadeki sıkıntıyı bu şekilde aşmak istiyoruz.
İşini bilen adamlarla çalışmak gerçekten çok önemli. Mutlaka yapacağınız işin bir iş planı, pazarlama planı olmalı. Biz sektörde farklı tasarım, kaliteli ürün ve uygun fiyatla öne çıkmalıyız.
İş hayatında kadın olarak yer almanın zorlukları var mı sizce? Varsa nelerdir?
Kadın olmanın zorlukları benim için açıkçası olmadı, uzun yıllar şantiyelerde çalıştım, kadın veya erkek benim için aynı Üç çocuk annesi olarak onlardan organize olmak adına çok şey öğrendim. Yakın çevremden destek sağlayabiliyorum.
Yaptığınız işten istediğiniz sonuçları alabildiniz mi? İleriye yönelik koyduğunuz hedefler nelerdir?
İnternet sayesinde farklı kültürlerde ülkelerin ahşap oyuncak isteklerine çözüm üretmek aramak, çok heyecan verici. D&R ,Remzi, Kabalcı kitapevleri ,dış hatlar gibi sektörün önemli 100-150 noktasında oyuncaklarımız satılıyor. İleriye yönelik olarak koyduğum hedefler ise şöyle:
- Çocukların ilgisini çeken çizgi film karakterleri ile ilgili lisans hakları alıp, ürünler yapmak. Eğlenceli, eğitici ve ilgi çekici oyuncaklar geliştirmek,
- Kontraplak puzzle seri üretimine girmek,
- Atık ahşap malzemelerini şömine odunu haline getirecek makina pahtını kurmak ve sıfır zayiat ile doğaya saygılı üretim yapmak,
- Abeslang ahşap, ahşap fırça sapı, ahşap züccaciye ürünleri, tematik ürünler vs. gibi yeni imalat bantları oluşturmak,
- Piyasa payını artırmak,
- Unique Wooden Puzzle Toys markasını dünyada bilinir yaparak sürdürülebilir olsun etmek istiyorum.
Kendi işini yapmak isteyen kadınlara neler tavsiye edersiniz?
Gün içinde dışarıdan algıladığım tüm iletişim araçlarında farklı tasarımlar, farklı düşünceler ve farklı satış noktaları olarak algılarım ve takip ederim :) Hayata gelişimizi, gelişmek ve öğrenmek olarak algılamalarını öneririm. Etrafımızda güvendiğimiz insanları bulup, sormaktan ve eleştiri almaktan korkmayalım. Evrimimiz için gerekli bunlar.
Başarılı insanların öykülerini her zaman dinlemeli ya da okumalıyız. Hepsinin temelinde çok sevmek, çalışmak, özveri ve inanç var. Yapmak istediğiniz her ne iş ise, kolaya kaçmak, gelecekte çok zorluk çıkarabilir. En azından ben öyle düşünüyorum.
Konuyla ilgili sizden fikir almak isteyenlerin size ulaşabileceği bir e-posta adresi veya veya yaptığınız işle ilgili bilgi almak isteyenlerin girebileceği bir web sayfası var mı?
Tüm çalışmalarımıza ve bize buradan ulaşabilirler.
www.eraytoys.com
Yolunuz açık olsun ve tüm çocuklara ulaşsın sevgiyle üretilen oyuncaklar :)
Murat ERDÖR
