Öğrenci ve Kariyer Koçluğunda, bir çok bireyle farklı hedeflerin ve özel durumların çalışmasını birlikte yapmaktayız.
Bu hedefleri ve özel durumları belirlerlen öncelikle bireyin istek ve hedefleri üzerinde durulmaktadır.
Bunlardan birkaçına örnek verirsek;
- Özgüven
- Sosyal ilişkiler
- Plan yapmak
- Odaklanmak
- Dikkat eksikliği /hiperaktivite bozukluğu ( DEHB)
- Önceliklerini fark etmek ve belirlemek
- Farkındalık yaratmak
Bu yazımda özellikle DEHB üzerinde Koçlukta nelerin yapıldığından ve bireyle nasıl bir çalışma yapılabildiği hakkındaki bilgilerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
DEHB ( Dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu ) çocukları ve yetişkinleri etkileyen nörobiyolojik bir durumdur; dikkat, dürtüsellik ve aşırı-etkinlik alanlarında çıkan sorunlarla tanımlanmaktadır.
Bir bireyin DEHB li olduğunu tanımlayabilmek için çok spesifik noktalara bakılmalıdır. Aşağıda verilen kategoride dokuz özellikten altısını sergilemesi gerekmektedir. Bu özellikler diğer çocuk ve ergenlere göre daha sık ve ağır görülmesi gerekmektedir. Bununla birlikte bu davranışlar bireyin gündelik hayatını ( ev-toplum-okul- işyeri gibi ) en az iki alanda zorluklar yaşaması gerekmektedir.
DEHB için geçerli ölçütler :
Ayrıntılara pek dikkat etmez yada ev ödevini yaparken, işini yada başka etkinlikleri yerine getirirken dikkatsizce yanlışlıklar yapar.
İşine yada oyununa dikkatini vermekte zorlanır.
Kendisine birşey söylendiğinde dinlemezmiş gibi görünür.
Kendisine verilen talimata uymaz ve ödevlerini, işini tamamlayamaz. ( tepkisel davrandığı yada anlayamadığı için değil )
Etkinlik ve görevlerini uygulamakta zorlanır.
Aralıksız zihinsel çaba gerektiren ( ödev ) işlerden kaçınır yada nefret eder.
Etkinlikler için gereken malzemeleri ( ödev kağıdı, kalem, kitap, oyuncak, araç) kaybeder.
Dış kaynaklı uyarılar hemen dikkatini bozar.
Unutkandır.
Koçluk çalışmasında DEHB li birey ile çalışma yaparken aynı zamanda da aile ile birlikte olup onlarla da bu çalışmayı düzenli takip etmekteyiz.
Koçlukta haftada 1 yapılan bireysel görüşmelerin yanında haftada 2 defa hesap verilebilirlik sıklığınıda bireyle planlanmaktadır. Bu iletişim akışını birey telefon yada mail ile yapabilme özgürlüğüne sahiptir.
DEHB Koçluğunda, öğrenci yada yetişkin ile şu adımlarla çalışmayı gerçekleştirmekteyiz.
- Plan
- Hedef
- Zaman
- Öncelikli atama
- Odaklanma
- Dikkat yoğunluğu geliştirme ve sürdürme
- Toplumsal Beceriler
Bununla birlikte Koç olarak bireyin Okul ( yada İş ) – Ev – Toplum dengesine de önemseyip bu dengeler içinde çalışmayı geliştirmesi gerekmektedir.
Koçluk çalışmaları sırasında bireyi yargılamadan, etiketlemeden ve eleştirmeden dinlemek özgüvenini kazanmasına ve sosyal hayatındaki değişimleri daha kolay gerçekleştirmesi sağlamaktadır. Bu öğrencilere Koçluk yaparken daha sakin ve sabırlı davranmak, anlaşılabilir basit sorular sormak Koçluk çalışmasında vazgeçilmez bir kriteridir.
Koçlar DEHB yada herhangi eşlik eden bir koşula ilişkin tanı koymaya yetkili değildirler. Koç öğrencinin gündelik yaşamını engelleyen davranışlar sergilediğini gördüğünde, öğrencinin onayını alarak, bu gözlemlerini başkalarıyla paylaşabilir. Bununla birlikte Koçların uyması gereken etik kurallar nedeniyle, bir bozukluk yada hastalığı tanımlama ve tedavi etmek için tıp uzmanlarına başvurulmalıdır. Öğrenci tedavi olurken aynı zamanda koçluk çalışmalarını da devam edebilmektedir.
Koçluk Çalışmalarında DEHB li bireyle çalışırken;
Hem uzun hemde kısa hedefler belirlenmelidir.
Strateji seçenekleri ve eylem olanakları gözden geçirilmelidir.
Hedefler ulaşılabilir olmalıdır.
DEHB’liler ile yaptığımız koçluk çalışmalarında onların nelerle mutlu olabildiklerini keşfetmek gerçekten uzun zaman alır. Ama sonunda bunu keşfettiklerinde de çok başarılı olurlar ve yaptıkları işlerden büyük keyif alırlar. Zor zamanların üstesinden birlikte gelerek, cesaretlerini geliştirip hedeflerine ulaşırlar.
Bu yüzden,
“Her güne hayatının en güzel gün olması için şans ver “ Mark Twain
Kaynaklar:
Empowering Youth with ADHD : Your Guide to Coaching Adolescents and Young Adults for Coaches, Parents and Professionals.2010, Sleeper- Triplett Jodi.
