Hüznün, Umudun, Özgürlüğün Derin Acının Müziği: Blues
Akustik Blues
Acoustic Blues, hemen hemen elektrik kullanmayan bütün müzik aletleriyle yapılan müziği kapsayan, geniş yelpazesi olan bir blues alt türüdür. Bu tarz, oldukça büyük çeşitlilikteki gitarları ve “folk, the songster, tradition, slide, fingerpicking, ragtime” gibi tarzları içinde barındırabilir. Fakat akustik blues, akustik kavramının zengin içeriği nedeniyle sadece gitarla yapılan blues ile sınırlandırılamaz. Çünkü akustik kavramı gitarın yanında mandolin, banjo, piano, harmonica, jug gibi enstürmanları da içerir.
Chicago Blues
Klasik Chicago türü 1940’ların sonlarına doğru ve 1950’lerin başlarında Delta Blues’u da içeriğine dahil edip, onu genişletip küçük grup konseptine sokarak gelişmiştir. Davul, bas gitar, piyano, (bazen saksafon) ve temel telli çalgılar eklentisiyle şimdiki standart blues grupları oluşmuştur. Bu tür piyanist, gitarist, armonika sanatçılarını ve solisti bağdaştırma (birbirine uydurma) konusunda son derece esnektir. Daha sonra bu türün permutasyonu, 1950’lilerin sonları ve 1960’ların başlarında B. B. King ve T-Bone Walker gibi yeni efsanelerin çalışmaları ve temel ritm kısmın eklenmesiyle popüler Batı Tarzı jenerasyonunu yaratmıştır. 80’ler ve 90’lara gelindiğinde rock ve funk ritimlerini kapsamasına rağmen, 50’lerden bu yana kendi ana hatlarında da gelişmeye devam etmiştir. Chicago Blues’un babası olarak Muddy Waters kabul edilir. “Like a rolling stone” (ya da Catfish Blues), bu tarzda yapıtığı ilk kayıttır. Gelişiminde Chess kardeşlerin sahip olduğu Chess Records, Muddy Waters, Howlin’ Wolf, Koko Taylor gibi isimleri yönlendiren aynı zamanda kontrabascı olan Willie Dixon’ın çok önemli etkisi vardır.
Klasik Blues
Klasik Blues tipik olarak, güneydoğu Amerika Birleşik Devletleri’nde 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan en eski ve en geleneksel blues türünü ifade eder. Her ne kadar klasik blues, Kansas City blues ve Chicago blues gibi çok sayıda blues alt türünü üretse de, klasik blues türleri, birçok kişi tarafından, diğerlerinin ortaya çıkmasına neden olan türün en temel versiyonları olarak anlaşılmaktadır. Diğer blues alt türlerine ek olarak klasik blues, rock’n’roll, ritim ve blues, heavy metal ve diğerleri de dahil olmak üzere en popüler türlerin atasıydı.
Çağdaş Blues
Çağdaş (Contemporary) Blues, geleneksel akustik ve elektrik blues’lardan yararlanır, ancak rock, pop, R&B ve/veya folk’un etkilerini içeren türe daha yumuşak bir yaklaşım sunar. Güncel üretimi ve daha yumuşak bir dinleyici kitlesinin duyarlılığı nedeniyle, müzik türü daha parlak ve hatta bazen biraz hassas olmaya meyillidir; Hala kesinlikle duygusal, ama Chicago’dan veya Teksas’tan günümüz elektrik blues kadar agresif veya ateşli değil.
Diğer müzik türleri tarafından bilgilendirildiğinden, çağdaş blues pop, rock ya da yetişkin-çağdaş radyo formatlarına geçme şansı daha yüksektir. Robert Cray, Keb ‘Mo’ gibi sanatçılar ve Kenny Wayne Shepherd ve Jonny Lang’ın eserleri çağdaş blues sesını özetler.
Smoking Gun / Robert Cray
- Am I Wrong / Keb’ Mo’
- My Heart Bleeds Blue / Deborah Coleman
- There Stands the Glass /Ted Hawkins
- Don’t Treat Your Man Like a Dog / Saffire — The Uppity Blues Women
- Fishin’ Blues /Taj Mahal
- Mexican Divorce/ Ry Cooder
- Leave Me Alone / Peggy Scott-Adams
- Strange Conversation / Ted Hawkins
- Standing at Your Door / Louisiana Red
Delta Blues
Delta Blues tarzı ”Blues’un doğdugu toprak” olarak adlandırılan Mississippi’nin güney bölgesinden gelmektedir. Tür, ilk kez Afrika-Amerikan gitar-müziği olarak 1920’lerin sonuna doğru kaydedilmiştir. Blues’un ilk alt türlerindendr. Birçok Delta Blues sanatçısı canlı olarak birçok yerde uzun zamanlar canlı performans vermesine rağmen, çok azı kayıt yapma fırsatına sahip olmuştur. 1920 ve 1930’lar arasında yapılmış olan bu kayıtlar genelde solo tarzı çalışmalar olmuştur.
Tarzın en önemli özelliği muhteşem derecede slayt gitar çalınması ve sözlerin içten gelerek söylenmesidir. Şarkı sözleri genelde şiir tadında tutkuyla içten yazılmıştır. Delta blues, ilk kayıt edilen blues türlerindendir. 1700’lerden beri Amerika Kıtası’nda süre gelmekte olan blues geleneğinin ilk yansımasıdır. Gitar, washboard ve mızıka gibi basit enstrumanlar kullanılır. Günümüze bu türün ilk zamanlarından oluşan kayıtlar, çoğunlukla gezici kayıt studyolarında yapılmış olan kayıtlardır. A. Lomax, Amerikan kongresi kütüphanesi adına bütün güneyi dolaşarak çalınmakta olan müziği kaydetmiş ve bu kayıtların günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Blues müzik türünün yerellikten sıyrılarak tüm Amerika’ya yayılmasında oldukça etkili olan Delta Blues, oldukça tutkulu ve heyecanlı şarkı sözlerini barındırıyor. Bu tarzın öne çıkan sanatçıları ise Muddy Waters, Wolf and Little Water, Howlin’ gibi isimler…
Oktay Valunya
