Türkiye’de uzun zamandır cahillik, cehalet üzerine konuşuluyor. Bununla birlikte, zaman zaman kitleleri “cahillikle” suçlamak pek bir moda. Oysa önce tanımda anlaşmak gerek.
Cahil ne demek? Neden cahile ihtiyaç var?
Cahil kelimesi Arapça kökenli. Arapça chl kökünden gelen cāhil “bilmeyen” sözcüğünden alıntı.
Cahil kelimesi tarihte, Türkçe’de bilinen ilk kez Atebet-ül Hakayık eserinde yer almış. Türk Dil Kurumu (TDK) cahil kelimesinin anlamını “öğrenim görmemiş, okumamış” olarak tanımlıyor.
Sevgili dostlar; cahil, öncelikle bilmeyen demek. Buna ek olarak bilmediğinin farkında olan demektir. Siz, bana bir üretim tesisinde yer alan prosesle ile ilgili bir sorunu iletseniz, “ben o konunun cahiliyim” diyebilirim. Bilmiyorum, ancak bunun farkındayım demektir. Eğer istersem ve yeterli kaynak bulursam öğrenebilirim anlamına da gelir.
Cehalet aynı zamanda daha fazla bilgi arama ve keşif yapma fırsatı da yaratabilir. Araştırmalar, yeterli eğitime sahip yetişkinlerin daha mutlu olduğunu ve çevrelerini daha iyi kontrol ettiklerini gösteriyor. Yani, eğitim almak ve bilgi edinmek önemli.
Peki bilmeyen ve bunun farkında olmayan ne denir? Bunu eğitimlerimde sorarım, genelde gelen cevaplar; “zırcahil”, “körcahil”, benzeri yakıştırmalar olur.
Bilmeyene ve bunun farkında olmayana “gafil” deniyor. Hatta sosyal medyada bu gruba “herb.kolog” adını vermişler…
Gafil, aynı zamanda çevresindeki gerçekleri göremeyen ya da sezemeyen kişiyi ifade ediyor. Bir diğer anlamı da aymazlık.
Şimdi lütfen bir daha düşünelim. Ülkemde cahil mi daha fazla yoksa gafil mi? Öncelikle bu ayırımı yapmanın çok daha önemli olduğunu düşünüyorum.
Dolayısıyla öncelikle bilmediğinin farkında olmak, ardından da bilgiye ulaşmak aydınlık yarınlar için daha kritik hale geliyor.
Anıl Akın
