Proje mühendisi Deniz İlbaylı bardaktan uçağa, cep telefonundan otomobile kadar hayatımızı donatan tüm bu unsurların üretiminin hızlanması, daha kaliteli ve ucuza üretilmesi için çalışıyor.
Yaptığınız işi kısaca tanımlar mısınız?
Proje mühendisi olarak çalışan bir makine mühendisiyim. Gündelik hayatımız içinde faydalandığımız birçok ürün talaşlı imalat süreçlerinden geçerek bizlere ulaşıyor. Cep telefonları, uçaklar, otomobiller, kullandığımız bardaklar, on binlerce çeşit plastik eşya; tüm bunlar çok değişik üretim süreçlerinden geçiyor. İşte benim de içinde bulunduğum alan, tüm bu hayatımızı donatan unsurların üretiminin hızlanmasını, daha kaliteli ve daha ucuza üretilmesini sağlamak adına çalışıyor. Bu yüzden kısaca, insanların yaşam kalitesini artırmak için çalışıyorum diyebilirim:) İşin hem üst seviyede teknik yanı var hem de yoğun bir rekabet ortamı içinde satış ve pazarlama faaliyetleriyle öne geçme isteği ve azmi var.
Şu an yaptığınız iş dâhilinde bir gün içerisinde neler yaparsınız? Sizin yaptığınız işi yapan birisinin günü nasıl geçer?
İşimiz ucu bucağı görünmeyen bir okyanusta yolculuk yapmak gibi aslında. Bilgi ve teknoloji yoğun bir sektör talaşlı imalat. Tecrübe çok önemli. Karşımıza her gün farklı işler ve deneyimler çıkıyor. Yenilikleri takip ediyoruz. Bol bol düşünüyoruz. Matematiği çok yoğun kullanıyoruz. Bizim konuştuğumuz dil teknik resim. Her gün yeni yeni parça resimleri geliyor önümüze ve CNC tezgahları, fikstürleri, malzemeleri, kesici takımları, CAD/CAM yöntemlerini dikkate alarak bir nevi kafamızda işlemeye çalışıyoruz bu parçaları. Sonrasında hayal ettiklerimizi gerçeğe dönüştürmeye çalışıyoruz. Fabrikaları ziyaret edip her türlü imalat ortamında bulunuyoruz. Değişik görevlerdeki ve bölgelerdeki insanlarla iletişim kuruyoruz. Onları, beklentilerini ve sorunlarını dinliyoruz.
İş hayatınıza başlangıcınızı, geçtiğiniz süreçleri anlatır mısınız?
Bilinçli bir tercih ile makine mühendisliğinde okudum. Yine içinde çok geniş alanlar barındıran bu bölüm içinde en fazla talaşlı imalat, mekanik sistemler, robotlar ilgimi çekiyordu. Yaşamda ne istediğinizi biliyorsanız, program sizin lehinize işliyor ve dilekleriniz hep gerçekleşiyor. Bu yüzden yüksek lisans (MBA) yaptıktan kısa bir zaman dilimi sonra, şu an yaklaşık 7 yıldır çalışmakta olduğum TaeguTec firmasından iş teklifi alma şansını yakaladım ve başladım. Sonra doğrudan atladım bu okyanusun derin sularına ve her saat ve dakika yeni şeyler öğrendim. Yüzlerce fabrikayı ziyaret ettim, binlerce imalat süreçlerine şahit oldum, üzerinde düşündüm. Öğrenme süreci hiç durmadı ve halen kendimi hiçbir şey bilmiyormuş gibi hissediyorum.
Örnek aldığınız birileri var mı?
Örnek aldığım belirli birileri yok. Ama başarılı olan her insanı gözlemler ve üstün olduğu özelliklerin ardında yatan sırları bulmaya çalışırım. İyi bir gözlemci olmaya çalışıyorum. Amacım daha çok örnek alınacak bir model olabilmek ve diğer insanlara ilham verebilmek.
Karşılaştığınız zorluklara örnek verebilir misiniz?
Ben çok inatçı biriyim. Kolay kolay pes etmem. Bu yüzden öğrenmek istediğim şeyleri hep saatlerce çalışarak öğrendim ve öğrenmeye devam ediyorum. Bunda zor olan pek bir şey yok, çalışınca ve sevince oluyor. Ama insanlar bizim mesleğimizin de zor tarafı. Doğru iletişimi kurabilmek, çok farklı kültürlerden insanlarla aynı dilden konuşabilmek zaman zaman zorluyor insanı. Ama bu da işin diğer bir rengi. İnsanları sevince, işinizi sevince zorluk diye bir kavram olmuyor aslında.
Gelecek için nasıl planlarınız var? Hedefleriniz neler?
Öncelikle edinebileceğim en yüksek derecede bilgi ve tecrübe birikimine sahip olmak istiyorum. Sonrasında genç ve geniş bir kadroya liderlik etmek istiyorum. Amacım sektörümde bir lider olabilmek.
Çocukluğunuzda hayalinizdeki meslek neydi?
Ben çocukken robotları çok severdim. Bilim kurgu filmlerini ağzım açık izlerdim. Ben robot yapacağım derdim. Şu an belki robot yapmıyorum ama girdiğim birçok fabrikada onları görüyor ve çalışmalarımda dikkate alıyorum. Mekatronik mühendisliği ben çocukken yoktu ama şimdi düşününce sanırım benim hayalim böyle bir şeydi. Bilgisayarlar, elektronik ve mekanik. Robotlar belki de bunun sembolüydü benim için. Şu an hiç uzak sayılmam bu hayalime.
Nasıl bir öğrenci idiniz?
Çok başarılı bir öğrencilik hayatım oldu diyemem. Ama hep çok meraklı oldum, çok soru sordum ve öğrenmeyi sevdim. İlgimi çeken derslere yöneldim ve seçici oldum.
En sevdiğiniz dersler hangileri idi?
Matematik halen çok sevdiğim ve önem verdiğim bir dal. İçinde matematiğin olduğu tüm dersleri çok sevdim.
En sevdiğiniz öğretmenlerinizi hatırlar mısınız? Benzer özellikleri var mıydı?
İlkokul öğretmenimi çok severim, onun kazandırdığı şeyler çok fazla. Matematik öğretmenlerim de tüm eğitim hayatımda hep çok iyi oldu. Sanırım bu sevgimi onlara borçluyum. Hepsinin ortak özellikleri, yaptıkları işi çok sevmeleri ve bunu bizlere yaşatmalarıydı.
Okul hayatınızda ne gibi şeylerle ilgileniyordunuz, ne tip etkinliklere katılıyordunuz?
Ben doğayı ve vahşi hayatı çok seven biriyim. Üniversite yıllarında bol bol doğa içinde değişik aktivitelerde bulundum. Doğanın ve hayvanların insanlar için müthiş bir öğretmen olduğunu düşünürüm. Doğal hayatı gözlemek sağ beynimin gelişiminde büyük katkılar sağladı. Çokça ilham aldım. Mizahı da çok seviyorum. Gülmeyi ve güldürmeyi, yaşamı eğlenceli hale getirmeyi seviyorum. Bunun dışında tüm okul hayatımda çokça kitap okudum. Kişisel gelişim, psikoloji çok ilgilendiğim alanlar oldu. Bu konularda yazılar yazdım, günlükler tuttum ve hep iyi bir gözlemci olmaya çalıştım.
Eğitiminiz size neler kattı?
Eğitim alt yapısının bir insanın öğrenme kapasitesi açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden anaokulundan itibaren geçilen her dönem bu alt yapı açısından önemli. Üniversitede ise insan öğrenmeyi öğreniyor aslında. Mühendislik eğitiminin bana verdiği en önemli güç, öğrenmedir. Konumla alakalı veya alakasız her şeyi kendi başıma öğrenebiliyorum. Yeter ki ilgimi çeksin.
Staj yaptınız mı? Nasıl bir online casinos süreçti?
Üniversite yıllarımın neredeyse hepsinde staj yaptım. İlk yıl üniversitenin kendi atölyelerinde çalıştım bir yaz ayında ve tezgahlarla ilk o zaman tanıştım. Sonra Ford-Otosan’da yaptım stajlarımı ve çok fazla şey öğrendim, gördüm. Stajların çok önemli olduğunu düşünüyorum ve buradan naylon stajlar konusunda gençleri uyarmak isterim. Stajlar bir öğrenciye, kariyer hedefleri çizdiriyor, ilham veriyor, tam olarak ne istediğini bulmasını sağlıyor. Bu yüzden çok önemli.
Kariyerinizde kaldıraç ve kırılma anları oldu mu?
Kariyerimde çok değişik görevler aldım. Çok renkli bir iş yaşantım var. Çok meraklı olunca ister istemez renkler beliriveriyor her yerde. Satış mühendisliğinden, proje mühendisliğine geçişim bir anlamda kaldıraç olmuştur. Çünkü daha zorlu ve bilgi yoğun bir dönem başlamış oldu. Kırılma anı diyeceğim bir tecrübem olmadı sanırım. İnsanın her hatası bir kırılma yaşatabiliyor ve bu da hanenize yeni bir tecrübe olarak işleniyor. Benim için negatif bir durum değil yani.
Şans ve rastlantılar var mı kariyerinizi/yaşamınızı etkileyen?
Ben şansın, ne istediğini bilen ve hazırlıklı olan insanlara gelen bir güzellik olduğuna inanırım. Rastlantılara da inanmam. Bir insan gittiği yolu biliyorsa, bu konuda kendini hazırlıyorsa ve gerekli donanımları ediniyorsa, işte o zaman şans dediğimiz güneşler birer birer açmaya başlıyor insanın yaşam gezegeninde.
Sizin geçtiğiniz yerlerden geçecek olan bu öğrencilere tavsiyeleriniz, motive edecek, daha başarılı olmaya yönlendirecek önerileriniz var mı?
Öncelikle talaşlı imalat sektöründe çalışabilmek için makine, endüstri, metalurji, mekatronik gibi mühendislik dallarından mezun olmanın bir avantaj olmasının yanı sıra, aslında bu sektöre ilgi duymanın ilk öncelik olduğunu belirtmek istiyorum. Üniversitede okurken bol bol fabrika gezileri yapsınlar, üretimi yaşasınlar, bu alanlarda stajlar yapsınlar. Üniversite yıllarını çok iyi değerlendirsinler. CAD/CAM programlarını, tezgahları, fikstür teknolojilerini o yıllarda öğrenmeye başlamak çok büyük avantaj getirecektir. Çalışmayı istedikleri alanda faaliyet gösteren lider firmaları bulsunlar ve ziyaret edip bilgi alsınlar. Öğrenmeyi çok sevmeleri, meraklı olmaları da onları avantajlı kılacaktır. Fuarları mutlaka takip etsinler, bol bol bilgi alsınlar. Bu sektör gerçekten çok geniş, çok renkli, detaylı, insanı çok geliştiren ve tecrübe kazandıktan sonra asla aç bırakmayacak bir sektör.
İş görüşmeleri/mülakat yapıyorsunuz, ilk neye dikkat edersiniz? Ne gibi özellikler adayı öne çıkarıyor?
Öncelikle adayın duyduğu ilgi seviyesini anlamaya çalışırım. Sektör hakkında ne kadar ön bilgisi var ve ne kadar bilinçli, bunu tartarım. Daha sonra teknik alt yapısının ne seviyelerde olduğuna bakarım. Kendini ne kadar geliştirmiş ve donanım olarak hazırlamış. Gelecek planları neler bunları sorarım. 3 yıl sonra, 5 yıl sonra nerede olmayı istiyor? Bizim sektörümüzde teknik çalışmaların yanında, satış ve pazarlama da önemli bir yer tuttuğu için karakter özelliklerini incelemeye çalışırım. Sosyal, çabuk iletişim kuran, yılmayan, mücadeleci, teknolojiyi seven, geniş düşünen, pozitif adaylar öncelikli olacaktır.
Kendinizde beğendiğiniz güçlü özellikleriniz hangileri?
Çok pozitif biri oldum hep. Meraklı yapım sayesinde çok şey öğrendim yaşantımda. Pes etmedim ve asla umutsuzluğa kapılmadım. Hatalarımı ve başarısızlıklarımı hep gelişim fırsatı olarak gördüm. Agresif ve mutsuz olmadım. Okuma alışkanlığım sayesinde ufkumu genişletebildim. Hayal gücü çok geniş bir insan oldum. Hayaller kurarak motive ettim kendimi. Yaşamı bir oyun gibi gördüm ve keyif almaya odaklandım. Asla kibirle yaklaşmadım kimseye ve küçük görmedim. En fazla kendimle uğraştım. İnsanları çok sevdim. İyi niyetlerle yaşadım. Teknolojiyi çok sevdim ve onu hem iş hem de özel yaşantımda kullandım. İnatçı yapım sayesinde kolay kolay vazgeçmedim. Geniş düşünmeye çalıştım hep. Kendimi sınırlamadım. Farklılıklara saygı duydum. Farklı düşüncelere değer verdim. Elimden geldiğince önyargılı olmamaya gayret ettim. Eksiklerim ve yanlışlarım konusunda farkındalık içinde olmaya çalıştım. Tüm bunlar aklıma ilk gelen sevdiğim ve bana güç veren yanlarım.
İşinizi daha iyi yapmak için hangi yönünüzü geliştirmek istersiniz?
Daha hızlı okumayı istiyorum. Bu konuda ne yapabilirim diye düşünüyorum. Kişisel yönetim konusu çok önemli. Yapılacak işlerin dakika dakika değişebildiği, önceliklerin bir anda tepetaklak olabildiği bir iş ortamında çalışıyoruz. Çok hızlı kararlar verebilmek gerekiyor. Ben çok aceleci ve hızlı yaşayan biriyim. Çok hızlı konuşuyorum çoğu zaman. Diksiyonumu geliştirmek için de çaba göstermek istiyorum. Çok fazla ilgi alanım var ve sanırım bunları biraz elemem gerekiyor. Çok fazla merak insanın başına iş açabiliyor. :)
İşinizde daha iyi olmak için nelere dikkat edersiniz?
Planlı, sistematik ve düzenli olmak konusunu çok önemsiyorum. Yarın, bir hafta, bir ay sonra neleri yapmam gerektiğini bilmek güven ve huzur veriyor. İşim ile ilgili gereken teknik bilgiler çok kritik. Teknoloji bizim sektörümüzde de çok hızlı değişiyor ve bunu takip edebilmek için sürekli çalışıyoruz. İnsanların güvenini kazanmak çok zaman alıyor ama kaybetmek bir anda olabiliyor. Bu konuya da çok dikkat etmeye çalışıyorum.
Kendinizi daha mutlu hissetmek için neler yaparsınız?
Sahip olduğum şeyler için hep şükrediyorum. Bazen bir bardak su içebilmek, nefes alabilmek bazı insanlar için lüks olabiliyor. Ölüm gerçeğini hatırlamak da şu anın değerini anlamak açısından etkili oluyor. Yaşam kısa ve önemli. Mutsuz geçirerek değil, umutla yaşayarak, her düştüğümüzde ayağa kalkarak, daha da güçlenerek, iyilikler yaparak, yardım ederek yaşamamız gerekiyor. Bunları yapınca mutluluk yayılıyor her yere. İçinde sevgi olan hiçbir insanın mutsuz olabileceğini düşünmüyorum. Hayvanları seven, bitkileri seven, insanları seven hiçbir insan mutsuz olamaz. Spor yapmak da bana mutluluk verir. Güzel bir filme gitmek, sevdiğim şarkıları dinlemek, önemsediğim dostlarımla konuşmak beni mutlu eder. Yeni şeyler öğrenmek, bilgi ve tecrübe seviyemin arttığını görmek de mutlu eder.
Hobileriniz nelerdir, nelerle ilgilenirsiniz?
İnternet teknolojileri sanırım zamanımı en fazla alan hobim. Kitap okumak, teknoloji ile ilgilenmek, balık tutmak, sinemaya gitmek, doğa sporları yapmak, go oynamak, bilgisayar ve playstation oyunları oynamak aklıma ilk gelen hobilerim. 2 tane akvaryumum var odamda. Balıklarım uzun süredir yaşıyorlar ve alıştık birbirimize. İşim gerçekten çok yoğun ve uykuyu çok sevmemem sayesinde hobilerime zaman ayırabiliyorum.
Sizi yönlendiren, geliştiren tavsiye edeceğiniz 1-2 film ve kitap ismi alalım.
Etkili insanların 7 alışkanlığı, Tanrılar okulu, Savaşçı, Mazaret yok, Büyük düşünmenin büyüsü gibi kitaplarımı çok sever ve ara ara okurum. Bana çokça ilham verdiler. Orijinal adlarıyla, Brave Heart, Good Will Hunting, Lord of the Rings, Star Wars, Matrix gibi filmler de yine belli aralıklar izlediğim, beni motive eden filmler ve seriler olmuştur. Aslında daha çok var ama aklıma ilk bunlar geldi.
Bu fırsat için teşekkür ederim. :)
Yasemin Sungur
